Oznaczenia oleju silnikowego – jak je czytać i jakie są rodzaje, o których trzeba wiedzieć? Jak dobrać odpowiedni olej silnikowy?

Porady

Oznaczenia oleju silnikowego – podstawowe informacje

Olej silnikowy jest jednym z kluczowych preparatów stosowanych w samochodach. Ma bardzo duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie jednostki napędowej. Odpowiada m.in. za smarowanie oraz redukcję tarcia występującego między elementami silnika. Pełni też istotną rolę w chłodzeniu motoru, a także jego uszczelnianiu.

Oleje możemy podzielić na trzy główne rodzaje, według bazy olejowej.

• syntetyczne – wytwarzane są z komponentów bazowych na zasadzie łączenia poszczególnych związków chemicznych; są najbardziej zaawansowane pod względem technologicznym i najlepsze jakościowo, wytrzymują duże obciążenia termiczne i mają niską lepkość, dzięki której dobrze chronią silnik także w niskich temperaturach,
• mineralne – powstające w procesie rafinacji ropy naftowej; cechują się znacznie większą lepkością w porównaniu do syntetycznego i nie są jednolite; mogą zawierać siarkę czy węglowodory i tworzyć w silniku nagar,
• półsyntetyczne – produkowane na bazie olejów mineralnych z dodatkiem syntetycznych; są produktem pośrednim.

Jak wygląda klasyfikacja lepkości olejów silnikowych – SAE?

Klasyfikacja lepkości olejów silnikowych SAE to prawdopodobne najbardziej znana norma. Została opracowana przez amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Motoryzacji (z ang. Society of Automotive Engineers).

Norma SAE przedstawia klasę lepkości oleju silnikowego, określającą właściwości smarne preparatu w niskiej i wysokiej temperaturze. Klasyfikacja dzieli oleje według klas letnich i zimowych. Te pierwsze oznacza się samymi liczbami, zaś w przypadku drugich używa się zapisu z literą „W” (od ang. winter, czyli zimy), np. 10W. To oznacza, że oznaczenia oleju silnikowego bywają skomplikowane.

W związku z tym, że obecnie stosuje się oleje wielosezonowe, normę na zimę i lato podaje się równocześnie, np. 10W-40. Im mniejsza liczba znajduje się przed myślnikiem (np. 0W, 10W, 15W itd.), tym olej może być stosowany w niższej temperaturze. Z kolei im wyższa liczba po myślniku, np. 40 czy 60, tym olej zachowa lepsze parametry wraz ze wzrostem temperatury atmosferycznego.

Olej silnikowy

Jak wygląda amerykańska klasyfikacja jakości olejów silnikowych – API?

Klasyfikacja jakości olejów API została stworzona przez Amerykański Instytut Naftowy. Dany specyfik otrzymuje oznaczenie po testach, które sprawdzają m.in. zużycie gładzi cylindrów i pierścieni, gromadzenie zanieczyszczeń czy stopień korozji jednostki po zastosowaniu oleju. Warto zaznaczyć, że w klasyfikacji jakości olejów API pod uwagę brane są tylko bazowe parametry, więc mogą występować różnice między olejami teoretycznie tej samej klasy.

Klasę oleju oznacza się literą „C” dla silników Diesla oraz literą „S” dla jednostek benzynowych. Im dalsza litera z alfabetu po „C” lub „S”, tym specyfik spełnia nowszą normę (SA, SB, SC itd.). Obecnie najwyższe klasy jakościowe API to CK dla olejów do jednostek wysokoprężnych oraz SP dla olejów do benzyniaków.

ACEA – europejska klasyfikacja jakości olejów silnikowych

Własną klasyfikację jakości olejów silnikowych prowadzi także Europejskie Stowarzyszenie Producentów Pojazdów ACEA. Jak wygląda podział w tym przypadku?

Oleje silnikowe dla samochodów osobowych i dostawczych ACEA dzieli na kategorie:

• A/B – typowe oleje, które można stosować do motorów benzynowych i wysokoprężnych,
• C – oleje niskopopiołowe (Low SAPS), do diesli i benzyniaków mających spełniać nowe normy emisji spalin.

Im wyższy numer przy literze, tym wyższa klasa oleju (od A1/A1 do A5/B5 oraz od C1 do C5).

Czym jest specyfikacja producentów samochodów – OEM?

Na opakowaniu oleju silnikowego możemy też czasem znaleźć informację o specyfikacji OEM. Czym ona jest?

Producenci samochodów sami prowadzą testy jakościowe płynów eksploatacyjnych. Oznaczenie typu LongLife 04, VW 507.00 czy dexos2 świadczą o tym, że dany olej jest zalecany przez markę do konkretnych serii jednostek napędowych (np. z pompowtryskiwaczami, do diesli i motorów benzynowych z danych roczników itd.).

Oznaczenia oleju silnikowego – jak dobrać odpowiedni?

Jak prawidłowo dobrać olej silnikowy?

Dobór oleju silnikowego do samochodu najlepiej rozpocząć od zerknięcia od instrukcji obsługi. Producent podaje w niej zalecane specyfiki oraz to, jakie parametry powinien spełniać olej.

Kolejną kwestią jest przebieg auta. Do starszych samochodów, które przejechały już sporo kilometrów, często zaleca się stosowanie półsyntetycznych olejów silnikowych, które są mniej „agresywne” od olejów syntetycznych. Syntetyki mają dobre właściwości ochronne, ale też czyszczące, co w przypadku starszych jednostek może być problemem. Może prowadzić do wymycia osadów i rozszczelnienia silnika.

Jeżeli wymieniamy olej na inny, pamiętajmy o stosowaniu się do zasady: od syntetyka, przez półsyntetyk, do mineralnego. Odradza się wlewanie do jednostki oleju rzadkiego, gdy wcześniej był stosowany gęsty.

Oznaczenia oleju silnikowego to jedno, ale warto pamiętać też o klasie oleju. Można stosować preparat wyższej jakości, niż zaleca producent, ale nie powinno się używać oleju gorszego. Przykładowo, można wlać do silnika olej klasy A4/B4, jeżeli zalecany był A3/B3, ale nie odwrotnie.

Olej powinno się zmieniać raz do roku lub po przejechaniu ok. 10 000 km. Przy okazji wymiany, warto pomyśleć nad zastosowaniem regeneratora do silników. Jest to preparat, który uszczelnia pierścienie tłokowe i przedłuża żywotność jednostki napędowej. Miesza się z każdym rodzajem oleju silnikowego. Poleca się go szczególnie do motorów pracujących w trudnych warunkach, na przykład aut dostawczych czy taksówek. Więcej o kwestiach olejowych piszemy w artykule Wymiana oleju silnikowego – co trzeba o niej wiedzieć i jak to zrobić samodzielnie?.